Có một anh thổ dân châu Phi lần đầu tiên được giới thiệu xem T.V một bộ phim nổi tiếng. Khoảng 30 phút sau, anh ta đi ra. Người giới thiệu hỏi anh tại sao. Anh ta trả lời: Phim gì kỳ cục quá. Tự nhiên ông lão giết một mạng người, thì có một cô gái mời đánh răng. Người giới thiệu bật cười: À, đó là quảng cáo.

           Quảng cáo đã là một phần không thể thiếu trong giới thiệu sản phẩm. Bất cứ một công ty, nhà máy, xí nghiệp, cơ quan nào đó mà muốn người tiêu dùng biết và sử dụng sản phẩm của mình. Thì chỉ có cách là quảng cáo mà thôi. Quảng cáo đủ loại trên các phương tiện truyền thông đại chúng, đa dạng hình thức, phong phú về nội dung. Tuy nhiên, cũng còn có một số chương trình quảng cáo cần phải xem xét lại. Tôi sẽ nói tới phần hạn chế của nó.

           Đầu tiên, theo tôi tiết mục gây phản cảm nhất đó là giới thiệu nước xả vải C. Người dẫn chương trình là một anh chàng đẹp trai đã và đang dẫn một chương trình của VTV. Bước vào anh ta nói "Các chị nội trợ ở đây đều không tin nước xả vải…". Phỏng vấn chị đầu tiên thì không có vấn đề gì, đến chị thứ hai thì có. Mọi người hãy xem kỹ: Anh ta đưa micro chi một chị nhưng khi nghe chị kế bên cườp lời thì anh ta liền đưa micro lại cho chị cướp lời đó. Và dễ nhận ra cảm giác nhăn mặt của chị bị cướp phỏng vấn đó như thế nào. Đáng lẽ là một người dẫn chương trình thì không nên để sai sót như vậy. Vậy đã chưa hết. Đến đoạn cuối, khi anh chàng đưa chai nước xả vải đó lên cao và mấy chị tranh nhau lấy chai đó. Thật kỳ khôi, không biết ý đồ của đạo diễn đó như thế nào, nhưng với tôi cái hình ảnh đó như hạ thấp danh dự của người phụ nữ. Tranh nhau cái gì, tại sao lại tranh nhau, có phải là duy nhất một cái để cho các chị tranh nhau. Còn người đàn ông lại có một nụ cười thỏa mãn khi ban cho chị em một chai nước xả vải. Thật lố bịch. Một hình ảnh nhỏ nhưng đã để lại trong tâm trí tôi một sự coi khinh phụ nữ, đề cao người ban tặng. Không cần thiết để có một đoạn quảng cáo như vậy.

           Tiếp theo đó, dòng sản phẩm này lại đưa ra một đoạn quảng cáo mới "Giữ áo thơm tho đến tận mười mấy ngày". Chà, nghe quảng cáo như vậy ai cũng thích phải không? Nhưng xem đoạn videoclip đi mọi người sẽ thấy khác đi. Giữ áo thơm tho đến tận mười mấy ngày ở đây là chúng ta cứ cất trong tủ; áo dơ đem về giặt sau đó dùng nước xả, đem phơi cho khô rồi sau đó cất trong tủ xác định đến mười mấy ngày đó đem ra mặc vẫn còn thơm. Vậy nhưng, nếu loại quần áo đó ta mặc thường khoảng 5 - 6 ngày ta mặc một lần thì sau đến mười mấy ngày đó thì áo vẫn còn thơm không, đó mới là vấn đề. Đang làm việc nặng nhọc, mồ hôi và mùi cơ thể chúng ta sẽ bị đánh bật hết ở trên áo và lúc đó chỉ còn mùi thơm của nước xả vải, có thật thế không? Còn chờ. Và nói theo phim hoạt hình "Hãy đợi đấy".

           Một chương trình nữa là giới thiệu sản phẩm nước ép trái cây. Nhìn chung đây là một clip quảng cáo năng động, gần gũi với giới trẻ, đề cập nhiều đến giới trẻ. Hai người yêu nhau đang giận nhau nhưng khi hai bạn trẻ đưa ra nước ép trái cây thì hai tâm hồn đang yêu đó lại đồng điệu với nhau. Một ý tưởng hay. Nhưng vẫn hai bạn trẻ ấy đến một đoạn khác, nói thẳng ra luôn là trong một cuộc họp của một công ty, hai bạn ấy hiện ra (cứ như là thần thánh) và bước những bước chân tung tăng chân sáo từ đầu bàn đến cuối bàn để tặng một chai nước ép cho một cô gái. Có cần phải như vậy không? Tại sao trong một cuộc họp thường là trang nghiêm như thế mà hai bạn trẻ tung tăng như ở trong trường mẫu giáo? Hai bạn trẻ ấy có nghĩ đến cách ứng xử của mình không? Không biết ý đồ ở đây khi giới thiệu trong phân cảnh này là gì? Còn với tôi, ý nghĩ đầu tiên của tôi là hãy uống nước ép trái cây đó đi, bạn sẽ vô tư, hồn nhiên, không nghĩ ngợi nhiều ngay cả trong bối cảnh trang nghiêm nhất.

           Tôi xin chuyển qua đề tài xe máy. Khoảng sáu tháng sau này, một hãng xe máy nổi tiếng của thế giới giới thiệu một chiếc xe máy đời mới, đó là S.H. (xin đừng nghĩ là SH). Mẫu mã đẹp, động cơ xịn, máy bền, nhìn vào đúng là ai cũng thích. Vậy mà đoạn quảng cáo ấy lại quá đề cao, đề cao đến không tưởng. Chàng trai tạm biệt cô gái lên xe điện đi đến một điểm nào đó và cô gái hẹn gặp sau đó. Hai người lưu luyến chia tay. Xe điện thì chạy với tốc độ mà ai cũng biết đó là khá cao, còn anh chàng thì lái chiếc xe máy đuổi băng băng theo, tốc độ đã lên đến đỉnh điểm. Cuối cùng thì ai cũng biết thì cô gái vừa bước xuống xe đã gặp lại chàng trai đúng như lời hẹn ban nãy. Ở đây vấn đề là gì? Đầu tiên bạn hãy xem đoạn đường anh ta chạy xem, đó là đường cao tốc nhưng lại vắng hoe những chiếc xe tham gia lưu thông, họa hoằn một hai chiếc làm cảnh, nếu xe đông hơn thì liệu anh chàng có dám mở hết tốc độ tối đa cho phép để chạy không. Lấy bối cảnh ở Việt Nam, đường chật, xe đông, lởm chởm ổ gà, ít đường cao tốc thì liệu chàng trai ấy có đến kịp sân ga để gặp cô gái không. Câu tra lời thật đơn giản: Không. Đôi khi quảng cáo phải lấy tình hình thực tế của nơi cần quảng cáo mới có hiệu quả cao. Chứ xa vời, cao siêu như thế thì thật khó mà thuyết phục khách hàng.

           Sữa mẹ là thức ăn tốt nhất cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Đó là slogan thường thấy trong các quảng cáo sữa. Nào là có chứa DHA, choline… gì đó. Ừ, có thể đó là những dưỡng chất cho trẻ có một trí tuệ thông minh, một sức đề kháng tốt, một sự nhạy bén trong suy nghĩ. Nhiều clip quảng cáo khá hay, khá hấp dẫn lôi cuốn người tiêu dùng. Nhưng (lại nhưng), bạn xem kỹ nhé. Trong đó có một clip không biết gọi tên là gì, tôi mạn phép gọi đại là clip "hoa hồng đổi màu". Bạn thử nghĩ xem, cô bé con khoảng chừng 4 - 5 tuổi như thế mà đã biết tính chất hóa học rồi đấy. Bây giờ đem ra so chắc là cô bé trở thành thần đồng mất. Vì ngay cả tôi, chỉ biết được nguyên tắc hoa hồng đổi màu khi học được môn Hóa lớp 9, khi đó mới 14 tuổi. Vậy nhưng bây giờ, con nít 5 - 6 tuổi là biết hết ráo trọi rồi. Hay thật. Quí vị nào mà dùng thử và hỏi thử xem, bé có biết hoa thật vì sao đổi màu không. Bé biết được tôi xin thua gì cũng được.

           Quảng cáo là để người ta tin dùng sản phẩm của mình nhưng nếu đi quá đà sẽ có tác dụng ngược, làm mất đi hình ảnh vốn có mà thương hiệu đã tạo dựng từ trước. Quảng cáo phải theo sát tình hình thực tế, phải thuyết phục người tiêu dùng. Còn đằng này…

           Còn nhiều lắm, nhưng thấy bài cũng hơi dài rồi. Tôi xin dừng ở đây. Để hôm nào xem những clip quảng cáo "thú vị" khác, tôi xin hầu chuyện tiếp.